DELEN
Gepubliceerd: 14 juli 2024
Willem Arondeus (1894-1943) staat bekend als een moedige verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn leven en werk zijn een krachtig testament van zijn veerkracht, vastberadenheid en de strijd voor vrijheid en gelijkheid, ongeacht seksuele geaardheid.
Vroege leven en carrière
Willem Arondeus werd op 22 augustus 1894 geboren in Naarden. Al op jonge leeftijd toonde hij een talent voor kunst, wat hem naar de kunstacademie in Amsterdam leidde. Zijn artistieke carrière bloeide, resulterend in diverse werken waaronder een prominente muurschildering in het stadhuis van Rotterdam in 1923. Naast muurschilderingen creëerde hij ook negen indrukwekkende wandtapijten en illustreerde hij diverse poëzieboeken.
Verzetsactiviteiten
Met de Duitse bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog nam Arondeus een gedurfde stap door zich aan te sluiten bij het verzet. Hij speelde een cruciale rol in de vervalsing van identiteitspapieren en andere documenten, waarmee hij het leven van vele Joden en verzetsleden redde. Een van zijn meest gedurfde daden was de bomaanslag op het bevolkingskantoor in Amsterdam op 27 maart 1943. Deze actie was bedoeld om documenten te vernietigen die de identiteit bevatte van Joden en anderen die gevaar liepen.
Helaas werd Arondeus op 1 april 1943 gearresteerd. Na een snel proces op 1 juni 1943 werd hij ter dood veroordeeld en op 1 juli 1943 gefusilleerd, samen met dertien andere verzetsstrijders.
Advertentie
Persoonlijk leven
Arondeus was openlijk homoseksueel in een tijd waarin dit grote persoonlijke en sociale risico’s met zich meebracht. Hij had een relatie met Gerrit Jan Tijssen, een groenteboer uit Apeldoorn. Zijn seksualiteit leidde ertoe dat hij op jonge leeftijd door zijn ouders uit huis werd gezet. Ondanks de vooroordelen bleef hij trouw aan zichzelf. Vlak voor zijn executie vroeg hij zijn advocaat om bekend te maken dat hij homoseksueel was, met de woorden: “Zeg de mensen dat homoseksuelen niet per definitie zwakkelingen zijn!” Deze uitspraak benadrukt zijn moed en de kracht om tegen stigma’s in te gaan.
Postume erkenning
In 1984, meer dan veertig jaar na zijn dood, ontving Willem Arondeus postuum het Verzetsherdenkingskruis. Dit eerbetoon werd echter pas laat toegekend, wat sommigen wijten aan de vooroordelen over zijn homoseksualiteit. In 1986 werd zijn moed ook erkend met een gedenkteken in Israël, ter ere van zijn offer tijdens de Holocaust.
Advertentie
Publicaties en herdenkingen
Naast zijn artistieke en verzetswerk schreef Arondeus de Brandarisbrief en was hij betrokken bij het vrijheidsblad “De Vrije Kunstenaar”. Zijn leven en nalatenschap werden in 1993 gedocumenteerd door Marco Entrop in een biografische schets getiteld “Onbekwaam in het compromis”. In 2023 bracht Channel 4 een documentaire uit over Willem Arondeus en Frida Belinfante, een mede-verzetsstrijder, getiteld “Willem & Frieda”, gebaseerd op onderzoek van Marco Entrop.
Willem Arondeus’ leven is een inspirerend verhaal van moed, integriteit en de strijd tegen onrecht. Zijn bijdragen als kunstenaar en verzetsstrijder hebben niet alleen levens gered maar ook de geschiedenis verrijkt met een krachtig voorbeeld van verzet tegen tirannie en discriminatie. Zijn boodschap en daden blijven resoneren als een herinnering aan de veerkracht van de menselijke geest en de noodzaak om op te komen voor gelijke rechten voor iedereen.
Jouw steun maakt het verschil!
Queer Nederland draait op de inzet en passie van een geweldig en uniek team dat zich dagelijks inzet om onze lhbtiq+ community van relevante en diepgaande content te voorzien. In deze roerige tijden is het essentieel dat we onze verhalen blijven vertellen, maar daarvoor hebben we jouw hulp nodig! Door Queer Nederland te steunen draag je bij aan het vertellen van meer diverse verhalen en het creëren van frisse content die bijdraagt aan de zichtbaarheid, acceptatie en emancipatie van de lhbtiq+ gemeenschap.
Steun de toekomst en doneer wat je kunt missen. Of het nu €5, €50, €500 of een ander bedrag is, jouw bijdrage helpt ons om een onafhankelijk en breed gedragen lhbtiq+ platform van Nederland te creëren.