DELEN
Gepubliceerd: 15 juli 2024
Hiv en aids blijven belangrijke onderwerpen binnen de lhbtiq+ gemeenschap. Hoewel er enorme vooruitgang is geboekt in de behandeling en preventie van hiv, heerst er nog steeds veel onwetendheid en stigma rondom deze ziekte.
Het belang van een realistisch beeld van hiv
De jaren ’80 markeerden een periode van angst en verlies binnen de queer gemeenschap door de opkomst van hiv en aids. In deze periode stierven duizenden mensen aan aids en de ziekte werd aanvankelijk gezien als een “homoziekte”. De publieke perceptie van hiv werd sterk beïnvloed door de beelden van zieke en stervende mensen. Deze beelden blijven een hardnekkige invloed uitoefenen op de manier waarop hiv vandaag de dag wordt gezien. Het was een tijd van immense angst en onzekerheid. De media-aandacht richtte zich vaak op de tragische en snelle achteruitgang van patiënten. De stigmatiserende term “homokanker” werd toen gebruikt, wat het negatieve beeld nog verder versterkte. Hoewel de medische vooruitgang enorme sprongen heeft gemaakt, blijft het beeld van hiv als een dodelijke ziekte in het collectieve bewustzijn hangen. Dit zorgt ervoor dat veel mensen nog steeds met angst en vooroordelen naar hiv-positieven kijken ondanks de drastisch verbeterde levensverwachting en kwaliteit van leven.
Een realistisch en geïnformeerd beeld van hiv is cruciaal voor de acceptatie van mensen met hiv. Hiv is tegenwoordig een chronische aandoening die – met de juiste behandeling – goed beheersbaar is. Dankzij antiretrovirale therapie (ART) kunnen mensen met hiv een vrijwel normaal leven leiden. Hun levensverwachting is vergelijkbaar met die van mensen zonder hiv. Bovendien maakt effectieve behandeling het virus niet-detecteerbaar en daarmee ook niet-overdraagbaar (N=N). Dit betekent dat mensen met hiv die trouw hun medicatie nemen, het virus niet kunnen overdragen aan hun seksuele partners. Het publiek moet zich bewust worden van deze realiteit om het stigma te verminderen. Voorlichting en educatie spelen hierbij een sleutelrol. Door mensen te informeren over de huidige stand van de wetenschap en de effectieve behandelmethoden kunnen we de angst en vooroordelen die rond hiv bestaan verminderen.
Advertentie
Het belang van een sekspositieve cultuur
Het stigma rondom hiv is complex en een van de meest schadelijke vooroordelen is het beeld van de ‘slet’. Mensen die hiv oplopen worden vaak gezien als promiscue en onverantwoordelijk. Dit stigma leeft niet alleen in de bredere maatschappij, maar helaas ook binnen de lhbtiq+ gemeenschap zelf. Deze veroordelende houding versterkt het idee dat hiv een straf is voor promiscue gedrag. Dit leidt tot gevoelens van schuld en schaamte bij degenen die met het virus leven. Dit maakt het voor mensen met hiv nog moeilijker om open te zijn over hun status en om ondersteuning te zoeken. De angst om gestigmatiseerd te worden als iemand die “het er zelf naar gemaakt heeft”, weerhoudt velen ervan om zich te laten testen of om hulp te vragen. Dit verergert de situatie aangezien late diagnoses de behandeling bemoeilijken en de kans op overdracht vergroten. Het is essentieel om deze negatieve percepties te bestrijden en een cultuur van begrip en acceptatie te bevorderen, zowel binnen als buiten de queer gemeenschap.
Een sekspositieve cultuur is essentieel in de strijd tegen hiv. Seksualiteit is een natuurlijk en gezond onderdeel van het menselijk leven. Het moet zonder schaamte besproken kunnen worden. Door open en eerlijk over verschillende vormen van seks te praten kunnen we de schaamte en angst rondom hiv verminderen en kunnen mensen beter geïnformeerde beslissingen nemen over hun seksuele gezondheid. Het moedigt mensen aan om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid, inclusief het regelmatig laten testen op hiv en andere soa’s en het gebruik van preventieve maatregelen zoals condooms en PrEP. Een sekspositieve benadering moedigt veilige seks aan en vermindert het stigma rond hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Het bevordert ook een cultuur van respect en wederzijds begrip waarin iedereen zich veilig en geaccepteerd voelt, ongeacht hun hiv-status.
Podcast: Aflevering 5 – HIV en PrEP
Bart praat met Rick van Veldhuizen van Poz & Proud over de stigma’s die nog steeds bestaan omtrent hiv en homoseksualiteit en met An Sneep van PrEPnu over de rol van het middel PrEP in de bestrijding en preventie van hiv.
Advertentie
Hiv-preventie met condooms en PrEP
Preventie blijft een hoeksteen in de strijd tegen hiv. Condooms en PrEP zijn twee van de meest effectieve middelen voor hiv-preventie. Condooms bieden niet alleen bescherming tegen hiv, maar ook tegen andere soa’s. Daarnaast biedt PrEP een krachtige aanvullende preventiemethode. PrEP (pre-expositie profylaxe) is een dagelijkse pil dat hiv-negatieve mensen kunnen nemen om zichzelf te beschermen tegen hiv. Wanneer het correct wordt ingenomen, is PrEP bijna 100% effectief in het voorkomen van hiv-infectie. Voor mensen die een verhoogd risico lopen, zoals mannen die seks hebben met mannen (MSM), biedt PrEP een extra laag van bescherming naast condooms. Het combineren van deze preventiemethoden kan het aantal nieuwe hiv-infecties drastisch verminderen. Het is belangrijk dat mensen op de hoogte zijn van deze preventiemiddelen en weten hoe ze correct te gebruiken.
Hoewel PrEP zeer effectief is, blijft de toegang ertoe in Nederland een uitdaging voor velen. Het verkrijgen van PrEP via de huisarts kan een hoge drempel vormen, vooral voor mensen die te maken hebben met stigma of die hun seksuele activiteiten niet willen bespreken met hun arts. Het is cruciaal dat PrEP breder beschikbaar wordt gesteld en dat er meer laagdrempelige opties komen voor mensen die dit preventiemiddel willen gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld door PrEP breder beschikbaar te maken via de Centra Seksuele Gezondheid van de GGD’en en door de kosten van de hiv- en soa-testen en het middel zelf te verlagen. Door PrEP toegankelijker te maken, kunnen we een grotere impact hebben op het voorkomen van nieuwe hiv-infecties en een gezondere gemeenschap bevorderen.
Gezamenlijke inspanning
De strijd tegen hiv is nog niet voorbij. Het aanpakken van hiv vereist een gezamenlijke inspanning van de hele samenleving. Het is van vitaal belang dat we blijven werken aan het verminderen van het stigma, zowel binnen als buiten de lhbtiq+ gemeenschap. Door het historische stigma te doorbreken, een realistisch beeld van hiv te bevorderen en een sekspositieve cultuur te omarmen kunnen we de weg vrijmaken voor betere preventie en acceptatie. Toegang tot preventieve middelen zoals PrEP moet worden vergemakkelijkt, zodat iedereen die dat wil, zich kan beschermen tegen hiv. Door deze stappen te nemen kunnen we een toekomst creëren waarin hiv geen bron van angst of schaamte meer is, maar een beheersbare aandoening waarvoor iedereen de juiste ondersteuning en zorg kan krijgen.
Wat verandert er vanaf 1 augustus?
Vanaf augustus 2024 verandert er veel voor PrEP-gebruikers in Nederland. De hiv-preventiepil PrEP wordt breder beschikbaar via de GGD’en en huisartsen. Dit is een belangrijke stap om het aantal nieuwe hiv-infecties verder terug te dringen. Echter, een belangrijke verandering is dat alle gebruikers de kosten van de medicatie volledig zelf moeten dragen. Voorheen was er bij verstrekking via de GGD een eigen bijdrage van €7,50 per maand, maar dit zal nu ongeveer €30 per maand bedragen bij dagelijks gebruik. Dit kan vooral voor mensen met een lager inkomen een belemmering vormen.
De minister van Volksgezondheid heeft besloten de huidige proef met PrEP bij de GGD’en uit te breiden en af te ronden. Er zal geen maximum meer zijn aan het aantal deelnemers, en meer mensen zullen in aanmerking komen voor PrEP. Dit besluit volgt op studies die aantonen dat PrEP effectief en kostenefficiënt is in het tegengaan van hiv-overdracht.
Hiv/aids-organisaties blijven echter aandringen op vergoeding van zowel PrEP-zorg als -medicatie via de zorgverzekering, zonder eigen risico. Dit is essentieel om de toegankelijkheid voor alle inkomensgroepen te waarborgen en de lange wachtlijsten bij de GGD’en te verkorten. Daarnaast pleiten zij voor betere tarieven voor PrEP-consulten bij huisartsen en voor de afschaffing van eigen risico voor soa-testen. Deze maatregelen zijn cruciaal om de therapietrouw en de algehele toegankelijkheid van PrEP te verbeteren, en om de hiv-epidemie in Nederland te beëindigen.
Meer informatie:
Poz&Proud: https://www.hivvereniging.nl/pozandproud
Man tot Man: https://www.mantotman.nl/
PrEPnu: https://prepnu.nl/
Aidsfonds: https://aidsfonds.nl/
Jouw steun maakt het verschil!
Queer Nederland draait op de inzet en passie van een geweldig en uniek team dat zich dagelijks inzet om onze lhbtiq+ community van relevante en diepgaande content te voorzien. In deze roerige tijden is het essentieel dat we onze verhalen blijven vertellen, maar daarvoor hebben we jouw hulp nodig! Door Queer Nederland te steunen draag je bij aan het vertellen van meer diverse verhalen en het creëren van frisse content die bijdraagt aan de zichtbaarheid, acceptatie en emancipatie van de lhbtiq+ gemeenschap.
Steun de toekomst en doneer wat je kunt missen. Of het nu €5, €50, €500 of een ander bedrag is, jouw bijdrage helpt ons om een onafhankelijk en breed gedragen lhbtiq+ platform van Nederland te creëren.